Dit programma gaat over de beleidsvelden maatschappelijke ontwikkeling, jeugd, arbeidsparticipatie, leefbaarheid en wijkgericht werken, vrijwilligers- en mantelzorgbeleid. Samen vormen deze beleidsvelden het Sociaal Domein. Hier rekenen we ook natuur- en milieueducatie toe. Voor het realiseren van de opgaven in het Sociaal Domein nemen we ook onderdelen uit de beleidsvelden sport, cultuur, veiligheid, ruimtelijke ordening en volkshuisvesting, gezondheid en onderwijs mee die bij andere programma's zijn ondergebracht.

Om de doelstellingen op het gebied van jeugd en maatschappelijke ondersteuning te bereiken hebben we 10 integrale ontwikkelroutes opgesteld, waar we op in zetten om de zorg in onze gemeente beter te organiseren. Hiermee kunnen we inzet van duurdere zorg voorkomen en ook kostenbesparingen in maatwerkvoorzieningen realiseren.

De 10 ontwikkelroutes zijn:

1. Vergroten van opgroeikansen
2. Bevorderen gezonde leefstijl van inwoners
3. Versterken samenwerking tussen zorg en veiligheid
4. Bevorderen regie woonsituatie van kwetsbare inwoners (beschermd wonen)
5. Bevorderen zelfstandig wonen ouderen
6. Versterken van samenwerking maatschappelijke partners
7. Vergroten van ruimte voor initiatieven
8. Vergroten toegankelijkheid van informatie, advies, ondersteuning en zorg
9. Vergroten grip op kosten en flexibiliteit om in te spelen op innovatie inkoop en initiatieven van inwoners en andere partners
10. Versterken van het tellen, luisteren en vertellen om ontwikkelingen in het sociaal domein te volgen (verhalen inwoners, cliëntervaring, kwantitatieve informatie).

Wij willen de kansen en mogelijkheden van (kwetsbare) inwoners vergroten.

Loondispensatie vervangt loonkostensubsidie

Het instrument loonkostensubsidie wordt vervangen door loondispensatie. Dat gaat gevolgen krijgen voor onze gemeente, omdat onze Regionale Sociale Dienst 'de Liemers' relatief veel met het instrument loonkostensubsidie werkt. Werkgevers kunnen met loondispensatie onder het wettelijk minimumloon betalen, al naar gelang de verdiencapaciteit van de persoon in kwestie. Wij vullen, afhankelijk van de gemeentelijke inkomensvoorziening waar de betrokkene gebruik van maakt, het inkomen aan. Hiervoor moet de Participatiewet worden gewijzigd.

Beschut werk wordt verbreed

Het budget voor activering van en dienstverlening aan mensen in een kwetsbare positie wordt verhoogd, waarmee voor 20.000 extra personen de mogelijkheid voor beschut werk ontstaat. Dit leidt ertoe dat meer mensen met een beperking betaald werk kunnen verrichten, omdat gemeenten meer mogelijkheden krijgen om meer beschutte werkplekken te organiseren, maatwerk te bieden richting werk of werkgevers te ‘ontzorgen’.

Nieuwe Wet inburgering

In de Kamerbrief: ‘Hoofdlijnen veranderopgave inburgering’ van 2 juli 2018 geeft de minister van SZW zijn denkrichting weer gericht op verbetering van het inburgeringsbeleid.  De aanpassingen van het inburgeringsstelsel moeten ervoor gaan zorgen dat gemeenten betere mogelijkheden krijgen om zoveel mogelijk nieuwkomers zo snel mogelijk aan het werk te krijgen en op het vereiste taalniveau te krijgen. Het einddoel is dat inburgering van nieuwkomers in Nederland ten dienste staat van zo snel mogelijke participeren, liefst via betaald werk.

De nieuwe wet inburgering blijft het kader geven voor de eisen waaraan en de termijn waarbinnen de inburgeringsplichtige aan zijn verplichtingen moet voldoen. Dit geldt ook voor de sancties die voortvloeien uit verwijtbaar niet voldoen aan de inburgeringsplicht. De regierol van gemeenten wordt vastgelegd, evenals de bekostiging van het stelsel en de wijze waarop inburgeraars gefaciliteerd worden bij de inburgering.

De Kamerbrief is inmiddels besproken in de Tweede Kamer en er is brede steun voor de plannen van de minister. De plannen worden - samen met de belangrijkste stakeholders - verder uitgewerkt tot een wetsvoorstel. In de huidige planning is voorzien dat inwerkingtreding in 2020 haalbaar moet zijn.

Voorkomen armoedeval

Wanneer mensen vanuit de bijstand aan het werk komen, is het van belang dat ze er ook echt op vooruit gaan. Daarom wil het kabinet met gemeenten afspraken maken over het lokaal beleid om de armoedeval te verkleinen. Ook blijft de huidige ruimte voor experimenten in de Participatiewet om bijstandsgerechtigden weer actief te krijgen op de arbeidsmarkt. Het regeerakkoord kondigt onder andere aan:

• verbeteren toegang gemeentelijke schuldhulpverlening
• betere samenwerking met partijen om oplopen van schulden te voorkomen
• preventie uithuisplaatsing, zeker als er kinderen bij betrokken zijn
• ruimte geven aan gemeenten om lokaal te experimenteren
• de overheid moet zelf als schuldeiser beter de beslagvrije voet respecteren en ruimte voor betalingsregelingen wordt verruimd
• samen met gemeenten en organisaties wordt landelijk dekkend netwerk van vrijwilligersprojecten gericht op schuldhulp georganiseerd
• extra geld van kabinet voor voorkomen van schulden/bestrijding van schulden in het bijzonder onder kinderen

Fonds Tekortgemeenten Sociaal Domein

In de Algemene Ledenvergadering van de VNG hebben de gemeenten besloten tot het instellen van het Fonds Tekortgemeenten Sociaal Domein, dat is bedoeld om financieel tegemoet te komen aan de gemeenten die kunnen aantonen dat ze in de jaren 2016 en 2017 tekort zijn gekomen aan de rijksuitkering voor de jeugdzorg en de nieuwe Wmo (dus niet op de ‘oude’ Wmo of de participatie). Het fonds is gevuld met € 200 miljoen, dat voor de helft is gevuld uit de rijksbegroting en voor de andere helft is opgebracht door een uitname uit het Gemeentefonds. Gemeenten die per 1 januari 2018 zijn heringedeeld, moeten voor de ‘oude’ gemeenten afzonderlijke aanvragen indienen. Wij hebben voor de voormalige gemeente Zevenaar een aanvraag voor een tegemoetkoming uit het fonds ingediend. De tekorten bij de voormalige gemeente Rijnwaarden waren in de betreffende jaren zodanig dat deze niet boven de in de regeling vastgestelde drempel uitkomen. Het totaal beschikbare bedrag voor alle gemeenten is € 200 miljoen. Als alle gemeenten samen meer terugvragen dan dit bedrag (wat te verwachten valt), zal er op de bedragen per gemeente worden gekort. Hierdoor is het nog niet zeker, welk bedrag onze gemeente zal ontvangen uit het fonds. Derhalve gaan wij in deze rapportage uit van een tegemoetkoming van € 650.000, dat is 50% van de ingediende aanvraag van € 1,3 miljoen.

• Visiedocument verbinding Jeugd en Passend Onderwijs in de Liemers (2015)
• Convenant Schoolveiligheid (Financiële en inhoudelijke onderlegger: Samenwerkingsagenda Veilig en Zorgzaam Schoolklimaat)
• Radar-rapport behorende bij raadsvoorstel 'Toekomst uitvoering participatiewet' (vastgesteld: raad Rijnwaarden 27-6-2017 en raad Zevenaar 6-7-2017)
• Agenda werk en economie (april 2018)
• Businesscase RSD (mei 2018)
• Beleidskader Jeugd en Maatschappelijke ondersteuning 2018 en verder (2018)
• Regiovisie aanpak huiselijk geweld en kindermishandeling 2015-2019 (2015)
• Notitie mantelzorgersbeleid Rijnwaarden 2016 – 2019 Rijnwaarden "in actie voor mantelzorgers" (2016)
• Visienota Vrijwillige inzet en Mantelzorgbeleid 2016-2020 (2016)
• Kaders professioneel welzijnswerk 2016/2019 Gemeente Rijnwaarden (2016)